In deze serie van vijf artikelen wil ik een aanzet geven tot een handleiding voor het realiseren van duurzaamheid in organisaties. In het eerste artikel schetste ik de situatie waarin wij ons nu bevinden. In het tweede een aantal uitgangspunten en de richting naar een gemeenschappelijke visie. In het derde artikel gaf ik aan wat het genoemde Ennisme inhoudt. In dit vierde artikel schets ik de perspectieven die ontwikkelingssamenwerking organisaties kan bieden. Ook nu plaats ik daarbij een en ander weer in een zeer breed perspectief en zult u zich wellicht weer afvragen wat je daar als organisatie mee kunt. Diverse zaken uit dit artikel zijn rechtstreeks vertaalbaar naar de eigen organisatie. Omdat te vergemakkelijken stel ik een aantal vragen aan het eind van elk artikel, die u kunt beantwoorden.
Wederzijdse ontwikkelingshulp en ontplooiing
In hun individuele bewustwordingsproces herkennen mensen vaak een spiraalachtige werking.”Het kwartje valt steeds dieper”. Er is sprake van een cyclisch proces. Het bewustzijn verdiept en verbreedt zich. We maken als mens ontwikkelings- en ontplooiingsfasen mee. In collectieve zin zien we dit ook bij organisaties en culturen en volkeren. Het Ennisme gaat er van uit dat we allemaal, door het unieke van de diverse processen, in elke fase telkens opnieuw en voortdurend van elkaar kunnen leren. Dit impliceert een totaal nieuwe visie op ontwikkelingssamenwerking. In het rijke, moderne en zeer sterk technologisch ontwikkelde Westen kunnen wij heel veel leren van bijvoorbeeld een primitieve samenleving, die in andere opzichten verder en/of oorspronkelijker kan zijn dan wij. Het is volstrekt nieuw er vanuit te gaan dat wij elkaar gaan ontwikkelen en ontplooien op basis van gelijkwaardigheid en wederzijds respect. Het delen van inzichten, kennis, ervaringen, waarden, normen en visie is absolute voorwaarde om tot gemeenschappelijke, duurzame oplossingen te komen. Vandaar mijn initiatief om te komen tot globaliseringcentra.
Naar een andere maatschappij
Iedere (wereld)burger heeft recht op goede huisvesting, gezondheidszorg en gebruik van gas, licht, water en elektriciteit e.d. In de afgelopen decennia heeft de overheid gekozen voor privatisering en marktwerking. Die is te ver doorgeschoten, waardoor er door bepaalde commerciële partijen geprofiteerd wordt van die voorzieningen ten koste van burgers. De macht van de markt en van een aantal multinationals is buitenproportioneel en verwerpelijk. Door angst en wantrouwen is de bureaucratie, regelgeving en controle volkomen doorgeslagen. Herstel van evenwicht in centralisatie en decentralisatie en van overheidsaansturing met respect voor het individu, is noodzakelijk. Alsmede evenwicht in en samengaan van uniformiteit en diversiteit en van persoonlijke en collectieve doelstellingen. Het is de hoogste tijd om afscheid te nemen van de kwalijke aspecten van het postmodernisme en te komen tot een maatschappij, gebaseerd op het Ennisme, die leidt tot welzijn en welvaart voor eenieder. Van buiten de weg naar binnen en dan van binnenuit de weg naar buiten. Leidend tot een bewuste eenheid in verscheidenheid, met wederzijds respect voor individuele en collectieve waarden, normen, voelen, denken en beleven. De communicatiemogelijkheden zijn enorm toegenomen. Dat biedt enerzijds nieuwe perspectieven en mogelijkheden. De complexiteit van de samenleving maakt het verkrijgen van een juist beeld van de werkelijkheid, het effectief communiceren daarover en het komen tot optimale besluitvorming echter ook moeilijker. Het belang van echt luisteren naar elkaar en naar onze omgeving wordt dus steeds belangrijker.
Het postmodernisme, met o.a. terrorisme en de economische en ecologische crisis als uitwassen daarvan, gaat aan zichzelf ten onder. De wereld wordt onbestuurbaar en men wordt individueel en collectief te kwetsbaar. Het is geen utopie maar een uitdaging om culturen in een wederzijdse win-win-situatie met elkaar te verbinden. In plaats van dat cultuurverschillen leiden tot ecologische, economische en levensbeschouwelijke conflicten en oorlogen. Het Ennisme en een multidisciplinaire aanpak bevorderen en stimuleren de noodzakelijke individuele en collectieve gedragsverandering.
Milieubeleid dient niet alleen vanuit een technologische invalshoek te worden bepaald, maar ook vanuit een sociale, relationele en spirituele benadering. We moeten de milieuproblemen niet verplaatsen en niet meer kiezen voor schijnoplossingen en symptoombestrijding, maar ze daadwerkelijk oplossen. Herstel van evenwicht leidt tot herstel en behoud van het milieu en een leefbare samenleving, ook voor volgende generaties. De wereldbevolking zal doorgroeien naar 9 tot 12 miljard bewoners. Emancipatie, verbetering en versterking van de positie van de vrouw is absolute voorwaarde om de Millenniumdoelen te realiseren. Een andere visie op de werkelijkheid en op relaties kan de bevolkingsgroei doen afnemen. Een menswaardig en verantwoord bevolkingsbeleid helpt arme landen tot economische bloei te komen. Gezondheid, onderwijs en realisatie van alle mensenrechten en millenniumdoelen zijn de belangrijkste bouwstenen van het fundament waarop we tot een betere en duurzame wereld kunnen komen. Voorzien in de basisbehoeften van de mens biedt ruimte tot zelfontplooiing en creativiteit. Realisatie van mensenrechten en millenniumdoelen is dus een voorwaarde voor optimale zelfkennis. En zelfkennis is voorwaarde tot realisatie van waarachtige globalisering. Het is de plicht van hen en van ons die in voldoende welvaart leven, om tot optimale zelfkennis en mensenkennis te komen.
Vragen die u, in aansluiting op de vragen in de eerste drie artikelen, naar aanleiding van het bovenstaande kunt beantwoorden:
11. Welke inzichten, kennis, ervaringen, waarden, normen en visie wilt u en/of uw organisatie delen om te komen tot gemeenschappelijke, duurzame oplossingen?
12. Wat gaat u doen ter vermindering en/of opheffing van angst, wantrouwen, bureaucratie, regelgeving en controle in uw organisatie?
13. Wat gaat u doen om het in- en extern luisteren in uw organisatie te verbeteren?
14. Welke bijdrage levert uw organisatie aan gezondheid, onderwijs en realisatie van alle mensenrechten en millenniumdoelen? Wat gaat uw organisatie doen?