In vijf stappen van Servant Leadership naar Perspectiefvol leiderschap
Het is goed en noodzakelijk om in deze wereld, in samenlevingen en in organisaties – die continu in verandering zijn – blijvend te onderzoeken welke vorm van leiderschap, in welke situatie en op welk moment, gewenst en noodzakelijk is. Servant Leadership, of in gewoon Hollands “Dienend Leiderschap”, is daarin een begrijpelijke ontwikkeling en er is en wordt veel over geschreven en gesproken. Dienend leiderschap wordt daarbij ook gepresenteerd als een tegenbeweging; tegen de leiders en managers die op autoritaire wijze de baas zijn en spelen, zonder daarbij rekening te houden met de wensen en mogelijkheden van de ondergeschikten. In de beschrijving ervan wil men dan ook weleens doorslaan: “Leiders en managers zijn er voor de mensen en zijn verantwoordelijk voor hun gezondheid, vrijheid, welzijn, enz. En als ze dat goed doen, dan worden de werknemers wellicht ook een keer dienend.” Dan wordt Servant Leadership, wellicht wat gecharcheerd aangeduid, een tik-tak-beweging; van enerzijds “moderne slavernij” door werkgevers, en anderzijds de werkgever als “Florence Nightingale”.
Er zijn helaas werkgevers die zich schuldig maken aan arbeidsomstandigheden, die zelfs wel worden aangeduid als “moderne slavernij”, maar er zijn ook werknemers die hun privéproblemen en gebrek aan professionaliteit op een oneigenlijke manier afwentelen en afreageren op de werkgever. In de dagelijkse werkelijkheid ligt dat uiteraard en gelukkig genuanceerder, maar beide zijn er niet van en mee gediend. Het is niet alleen gewenst maar ook noodzakelijk en urgent wederzijds wantrouwen om te buigen in vertrouwen en op basis daarvan sneller te komen tot betere resultaten.
We leven in een tijd waarin we worstelen met vertrouwen en veiligheid, met angst en onzekerheid, met levensvraagstukken en hoe te overleven. Met vraagstukken rond aansturing en zelfsturing, centralisatie en decentralisatie. Kortom; met de vraagstukken, problemen, kansen en uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden, en onze antwoorden daarop en onze (mede)verantwoordelijkheid en oplossingen daarvoor. Dan zijn we niet gediend met loze woorden, hypes en oplossingen aan de buitenkant, maar moeten we naar de kern. Dan moeten mensen – ongeacht hun functie, rol en positie – dienend kunnen, mogen en willen zijn. En individueel en gezamenlijk hun verantwoordelijkheid nemen. Dienend leiderschap is goed voor organisaties, maar faalt als er sprake is van een of meer van de volgende vijf oorzaken:
- De medewerkers krijgen en nemen niet hun eigen verantwoordelijkheid en zijn niet dienend
- De leiders en managers zijn geen levensregisseur en leiden of managen niet o.b.v. persoonlijk leiderschap
- Er ligt geen missie, visie en strategie aan ten grondslag, gebaseerd op het realiseren van de lange termijndoelstellingen, die bepaald zijn o.b.v. het luisteren naar zichzelf, de ander en het andere
- De organisatiedoelstellingen en de individuele doelstellingen zijn niet optimaal op elkaar afgestemd en men ziet en/of neemt niet de consequenties daarvan
- Er is geen sprake van in- en externe verbondenheid o.b.v. vertrouwen, waardoor men niet komt tot de gewenste vitaliteit.
In deze oorzaken liggen tevens de oplossing en de voorwaarden om dienend leiderschap te realiseren. Als men daar niet aan voldoet is elke investering daarin verspilling van energie, tijd, geld en motivatie en leidt het alleen tot frustratie en teleurstelling. Om bovengenoemde redenen introduceerde ik, o.a. in mijn boek “Eenheid in verscheidenheid”, het Perspectiefvol leiderschap o.b.v. persoonlijk leiderschap. Daarbij is iedereen, o.b.v. diens unieke bijdrage en mede uit gezond eigenbelang, dienend aan het geheel. Perspectiefvol leiderschap biedt zowel voor de wereld en samenlevingen, als voor organisaties, en al hun stake- en shareholders, een luisterrijk perspectief. Ik vertel je er graag meer over.
Bert-Jan van der Mieden. 02 januari 2017.
Tel: 055 – 522 39 26 / 0653 313 147
www.pyramide.nl / www.levensregisseur.eu / www.bertjanvandermieden.com