Naar aanleiding van mijn aanbod dat men kan vragen om een artikel over een bepaald onderwerp, kreeg ik het verzoek iets te schrijven over heimwee. Betrokkene woont al twintig jaar in het buitenland, ziet Nederland door de meest roze bril die er bestaat en wordt heel verdrietig als ze denkt aan grachten, tulpen, enz. Zij vraagt zich af wat heimwee is. Ik voldoe graag aan het verzoek. Laten we eens onderzoeken wat heimwee is, wat de mogelijke gevolgen daarvan zijn en hoe je ermee kunt omgaan.

Heimwee is volgens de van Dale het (ziekelijk) verlangen naar de geboortegrond, naar huis, bij verwijderd-zijn daarvan. Het betekent ook het verlangen naar een vroegere omgeving of toestand, of naar hetgeen als bestemming gedacht wordt.

Emigranten kunnen last hebben van heimwee naar het vaderland. We kunnen terug verlangen naar een geliefde, of naar de leef-, woon- of werksituatie in het verleden. In een normale situatie wordt dat begrijpelijk gevonden en accepteert men op enig moment de wel/of niet zelf gekozen situatie. De heimwee gaat over, omdat men vrede heeft met de nieuwe situatie. Maar de heimwee blijft als men aan de vroegere omgeving of toestand “het gelukkig zijn” blijft koppelen en die als de “enige werkelijke bestemming” beschouwt. Dan kom je daar niet los van, omdat je gelukkig wilt zijn.

Heimwee kan men dan “ziekelijk” vinden, maar is dat wel zo? Laten we eerst even naar de gevolgen van heimwee kijken. Mensen uiten veelal hun heimwee door verdriet. De omgeving begrijpt dat. Het wordt lastiger te begrijpen als je verdrietig wordt om iets heel anders, bijvoorbeeld iemand die afscheid neemt of overlijdt, terwijl dat verdriet eigenlijk de heimwee is. Er kan een verschil zijn tussen de aanleiding, de reden en de oorzaak van verdriet. Het wordt nog lastiger herkenbaar als men boos wordt vanuit heimwee. Boosheid die het verdriet camoufleert. Je wordt dan bijvoorbeeld boos op iemand die je onbewust doet herinneren aan je heimwee. Omdat je dat verdriet niet opnieuw wilt voelen, dek je het toe met boosheid. Dat is natuurlijk onredelijk, ook als deze boosheid vanuit heimwee zich vermengt met terechte boosheid naar de ander toe. Het is dus van belang zelfinzicht te hebben in de oorzaken van je gedrag en reacties en te onderzoeken in hoeverre die veroorzaakt worden door heimwee.

In hoeverre is heimwee ziekelijk? Stel dat de eeuwigheid bestaat en heimwee het verlangen is naar Huis, naar onze Oorsprong en het verwijderd-zijn daarvan? Stel dat het Zijnde onze Bestemming is en we heimwee hebben naar onze eeuwige geliefde? En we het aardse geboorteland verwarren met de Bron waaruit we zijn ontstaan? Dan is heimwee niet ziekelijk, maar een (on)bewuste herinnering vanuit ons zielsverlangen. Het enige “ziekelijke” is dan de verwarring en de misvatting dat deze aardse realiteit de enige werkelijkheid is. Als we die projectie opheffen, houden we een gezond heimwee over naar wie we Zijn en naar het Zijnde. Als we dan realiseren dat het Zijnde ook hier is, kunnen we stof en geest verenigen. We weten dat we hier leven en dat we Daar vandaan komen en beide werelden kunnen verbinden in ons Zelf. Dat is het uitgangspunt en het doel van de bewustwordingspsychologie. Mijn boek “De mens in de 21e eeuw” biedt je de inzichten, vragen en handvatten aan die een richting geven van huis naar Huis en vice versa.