Sinds de komst van Pim Fortuyn is het Nederlandse politieke landschap veranderd.
Politici hebben in ieder geval de boodschap meegekregen, dat ze naar de burger dienen te luisteren. Luisteren? De vraag is wat de meeste politici en burgers daaronder verstaan. Betekent luisteren dat je de ander selectief en deels beluistert, om vervolgens te zorgen dat de ander doet wat jij wilt en jij je zin krijgt?Alhoewel politici over de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van de burger ook wel het een en ander kunnen zeggen, gaat het nu om de politici. Vele burgers hebben geen vertrouwen (meer) in politici, politieke partijen en de politiek. De kabinetten Balkenende, om ons maar tot de laatste vier kabinetten te beperken, geven een onduidelijk beeld van waar politieke partijen voor staan. Partijen ter linkerzijde van het politieke centrum zwalken naar links of naar het midden en partijen ter rechterzijde naar rechts of naar het midden.
Draaikonterij maakt politiek altijd ongeloofwaardig, maar het lijkt manifester te worden. De laatste jaren is er de opkomst van populistische partijen, met een verontrustende toename van oppervlakkige en manipulerende oordeelsvorming. De individuele geldingsdrang slaat ook in de politiek toe, met individuele politici die spoeddebatten aanvragen om zichzelf te profileren. Een spoeddebat kan uiterst zinvol zijn, maar als het voortkomt uit egotripperij dan is het respectloze en onverantwoordelijke tijd- en geldverspilling.
Deze tijd kenmerkt zich door zichtbare instabiliteit van politieke partijen. Ze zijn zelf de weg kwijt ten aanzien van waarden, normen, respect, waarachtigheid, zuiverheid en geloofwaardigheid en daardoor niet meer in staat om effectief en fatsoenlijk te communiceren. Met als gevolg vluchten in vooruitschuiven van problemen en politieke wollige wartaal, waar een respectabel en fatsoenlijk mens geen touw aan kan vastknopen. Verstrikt in voorkomen van gezichtsverlies, opiniepeilingen en angst voor stemmenverlies. Met nadruk gesteld: Het goede en de goeden niet te na gesproken.
Het politieke vak is een zeer eerbaar en respectabel beroep en mensen die het landsbelang daarin willen dienen verdienen alle respect. Maar Noblesse Oblige! Als ze alleen maar vanuit hun schijnpersoonlijkheid voor het eigen belang en het partijbelang gaan en voor oneigenlijke macht en zich schuldig maken aan corruptie en (kiezers)bedrog – en die politici zijn er helaas – krijgen ze de burgers met het stemgedrag dat ze verdienen.
Dames en heren politici: Geloofwaardigheid en herstel van vertrouwen begint bij uzelf als individu en vervolgens als partij. Dat betekent dus zelfinzicht en teaminzicht. Premier Balkenende vond “De mens in de 21e eeuw” een inspirerend boek. Ik merk echter op geen enkele wijze dat het wordt toegepast. Wellicht een idee het als kerstpakket aan alle Ministers en leden van de Eerste en Tweede Kamer te schenken. Ik zie de bestelling graag tegemoet. Maar de politiek hoeft met geloofwaardigheid niet te wachten tot het Kerstreces.
Welke politicus, ambtenaar, bestuurder, kiezer en welk partijlid geeft als reactie zijn/haar invulling weer van een geloofwaardige politiek door politicus en burger?