Als werknemer ben ik zowel in staf- als in managementfuncties intensief betrokken geweest bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van diverse (automatiserings-)projecten, als toekomstige gebruiker. Ook in mijn coachingswerk als zelfstandig ondernemer ben ik in de afgelopen zestien jaar geconfronteerd met het slagen en falen van diverse projecten. Wederom vernemen we nu in de media dat een automatiseringsproject bij de overheid is mislukt. Ditmaal bij het UWV. Een verlies van 87 miljoen. Een bedrag dat, zoals vaker, in werkelijkheid wel veel hoger zal zijn. Dit soort mislukkingen komen niet alleen bij de overheid voor, maar ook in het bedrijfsleven en andere sectoren. Als oorzaken van het echec bij het UWV worden genoemd: 1. Gebrek aan sturing 2. Teveel extern ingehuurde krachten, door te weinig kennis intern. 3. De moeilijkheidsgraad is onderschat. 4. De (externe) leiding had wellicht beter moeten waarschuwen over de haalbaarheid. Er wordt nu een onderzoek ingesteld naar de preciese oorzaken, maar op basis van mijn eigen ervaringen kan ik daar gerust vast een voorspelling over doen. Ik weet natuurlijk niet of ze alle veertien fout zijn gegaan, maar het zou menigeen niet verbazen. Om nog meer mislukkingen te voorkomen is het goed om de uitslag van het onderzoek niet af te wachten en onze eigen faalkans-analyse te maken:

Natuurlijk kan men in het algemeen terecht stellen dat de voornaamste oorzaak ligt bij falend management. Dat is ook buiten kijf, maar het is goed om onderstaande lijst van mogelijke oorzaken eens onder de loep te nemen.

01. Slechte voorbereiding: geen goed doordachte missie, visie en beleid
02. Project gegund aan een relatie, op basis van subjectieve gronden. Geen objectieve en goed onderbouwde keuze op basis van vooraf gestelde criteria
03. Besluitvorming zonder voldoende draagvlak
04. Egotripperij van beslissers en uitvoerders
05. Frictie huidige workload en nieuwe taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden.”Het moet erbij gebeuren, naast het andere werk”
06. Onduidelijkheid en machtsstrijd over taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden
07. Belangentegenstellingen waardoor projecten werden doorgedrukt of werden getraineerd
08. Kortzichtige beslissingen op basis van korte termijndoelstellingen
09. Te weinig kennis intern en teveel inhuur van externe professionaliteit
10. Onvoldoende en gebrekkige informatievoorziening en in- en externe communicatie
11. Geen of onvoldoende bijsturing bij nieuwe inzichten tijdens het proces
12. Angst voor gezichtsverlies, verlies van positie, rol, status, functie
13. Gebrek aan onderling vertrouwen en goede samenwerking
14. Het afschuiven van verantwoordelijkheid en geen, onvoldoende of gebrekkige evaluatie tijdens diverse fasen van het proces en de consequenties ervan negeren

Vul s.v.p. de lijst aan en geef de aanvullingen door, zodat we allemaal beter kunnen voorkomen dan genezen. In elke genoemde oorzaak zit tevens de oplossing. Verder is het goed als werkgevers zich afvragen hoe het komt dat, ICT’ers in dit geval, niet bij hen willen werken. De directie van het UWV, van andere overheidsinstellingen en van andere organisaties kan ik daaromtrent wel wat redenen en adviezen geven. De eerste geldbesparingen beginnen immers bij effectief management en een effectieve in-, door- en uitstroom. Ik kom er graag mee in contact.