Bijgaand treft u het derde deel aan van de lezing die ik op 4 maart heb gehouden op de scholengemeenschap Broklede te Breukelen in het kader van een meerjarig internationaal uitwisselingsproject inzake de klimaatproblematiek.

Nieuwe perspectieven en een plan van aanpak

Dan kom ik nu toe aan het derde deel van mijn betoog. In het eerste deel gaf ik mijn uitgangspunt aan, dat we in deze wereld van toenemende globalisering nieuwe kansen en uitdagingen hebben om als wereldburgers de mensenrechten en de millenniumdoelen te realiseren. En dat onze samenleving in wezen een eenheid is, die zich in een enorme verscheidenheid manifesteert. Als doel van deze lezing gaf ik aan dat ik hiermee een bijdrage wil leveren aan het bewustzijn, dat onze invloed op onze leefomgeving slechts beperkt is, maar dat we zowel individueel als gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de manier waarop wij met de aarde omgaan. Zowel in leven, wonen als werken kunnen wij onze individuele en collectieve bijdrage leveren aan het Geheel. Het doel van deze lezing is u te stimuleren daar inhoud aan te geven en u daar inzichten en concrete handvatten voor te geven. In het tweede deel van deze lezing gaf ik u een aantal resultaten van de klimaattop en trok ik drie harde conclusies. Bepaald niet om vrolijk van te worden, maar in het derde deel beloofde ik u een aantal nieuwe perspectieven en een plan van aanpak. In dit derde deel ga ik u antwoord geven op de volgende vraag: Hoe kunnen wij individueel en gezamenlijk de schadelijke rol van de mens reduceren en onze constructieve rol vergroten? Om antwoord te kunnen geven op die vraag moet ik u eerst vertellen wat de rol van de mens is in de klimaatproblematiek.

De rol en de betrokkenheid van de mens bij de klimaatproblematiek

Het klimaat wordt met name bepaald door de zonnestraling en de invloed van de mens daarop is slechts uiterst gering. De invloed van de zonne-energie is minstens tienmaal groter dan het gehele jaarlijkse energiegebruik in de gehele wereld. Vulkaanuitbarstingen komen niet veel meer voor, maar hebben als ze voorkomen veel invloed. Waterdamp is het broeikasgas met het grootste effect op het weer en het klimaat. Het zijn maar een paar voorbeelden. De aarde is dus wel wat meer omvattend dan het schepsel mens en vervolgt haar eigen proces. Wij kunnen ons nu wel als het belangrijkste schepsel op deze aarde beschouwen, maar wat meer bescheidenheid zou ons dus wel sieren. De invloed van de mens is dus maar beperkt en de mens zal zich hoe dan ook dienen aan te passen aan de natuurlijke omstandigheden en veranderingen die optreden. Klimaatveranderingen zijn niet uitsluitend toe te schrijven aan natuurverschijnselen. Ook al heeft de mens slechts een beperkte invloed op het klimaat, de roofbouw die de mens pleegt op de natuurlijke grondstoffen en het milieu en het oneigenlijke menselijke gedrag, hebben wel degelijk zeer negatieve, schadelijke effecten op het natuurlijk evenwicht.

Het is dus van belang om stil te staan bij de rol en de betrokkenheid van de mens. Wij proberen de natuur en de natuurlijke processen te begrijpen. Dat is een goed streven, maar welke menselijke processen gaan daar vervolgens een rol bij spelen?

De probleemanalyse: De schijnpersoonlijkheid van de mens

Ieder mens heeft een ware persoonlijkheid en een schijnpersoonlijkheid en fouten maken we allemaal. Ik geloof in het goede in de mens en dat de schijn het Zijn overschaduwt. Door onze in-wikkeling in de schijn te erkennen kunnen we die oplossen en door ont-wikkeling kunnen we komen tot waarachtige en duurzame ontplooiing. Daarom is het goed de vinger op de zere plek te leggen en elkaar te helpen bij ons ieder ontwikkelings- en ontplooiingsproces.

Ik noem u daarom een aantal schijneigenschappen waardoor onderhandelingen mislukken:
Wantrouwen, vooropstellen van eigenbelang, de schuld in de schoenen van een ander schuiven, op eigen strepen gaan staan, gelijk willen hebben, en het niet nakomen van beloften en afspraken. Alsmede egotripperij, statusgevoeligheid, oneigenlijke machtswil en angst voor gezichtsverlies.

Behalve dat we deze schijneigenschappen hebben zijn we in staat bedreigingen volledig te ontkennen of te verdringen. We willen er dan niet over nadenken en het niet voelen of ervaren. We beschermen ons tegen onwelgevallige informatie met beschermings- en afweermechanismen, omdat we niet geconfronteerd willen worden met ons geweten, onze verantwoordelijkheid, nalatigheid, schuldgevoelens en tekortkomingen van welke aard dan ook. Ook onmacht, waar ik in het eerste deel van deze lezing al over sprak, maakt dat men zich afsluit voor problemen. Als men denkt dat er geen grip mogelijk is op de problematiek en die als onoplosbaar beschouwt, legt men die naast zich neer en “hoopt er maar het beste van”.

De gevolgen van dit schijngedrag en deze psychische weerstand zijn, dat we de problemen en wereldvraagstukken niet oplossen, de mensenrechten nog steeds geschonden worden en de millenniumdoelen niet gerealiseerd worden. Het menselijke aandeel in de klimaatproblematiek wordt in diepste zin veroorzaakt door de psychologie en de levensbeschouwing van de mens. Dit wetende is het nu tijd om antwoord te geven op de vraag hoe wij individueel en gezamenlijk de schadelijke rol van de mens kunnen reduceren en onze constructieve rol kunnen vergroten. Op basis van tientallen jaren studie en mijn praktijk- en levenservaring ben ik gekomen tot een nieuw mensmodel en een methodiek, waarin oorzaken en oplossingen op het gebied van levensbeschouwing en de psychologie van de mens worden aangereikt. Ik introduceerde hiertoe de bewustwordingspsychologie en het daarop gebaseerde bewustwordingsmanagement en legde dat o.a. vast in het lees-, studie- en werkboek “De mens in de 21e eeuw”. Gezien de beschikbare tijd verwijs ik u graag daarnaar.

Ik ben er – daarin bevestigd door de resultaten van diverse internationale conferenties – van overtuigd, dat alleen psychologisch inzicht de vruchtbare voedingsbodem zal zijn van welke conferentie dan ook. Ik roep u daarom op om kennis te nemen van de bewustwordingspsychologie en het daarop gebaseerde bewustwordingsmanagement. Hierdoor kunnen individuele en collectieve, zowel nationale als internationale, doelstellingen beter, eerder, goedkoper en effectiever worden gerealiseerd. Ten voordele van ons allen. Ik ben voorstander van een pragmatische aanpak waarbij initiatieven van burgers en particuliere ondernemingen door de overheid worden gestimuleerd. Ik ben optimistisch gestemd als ik kennis neem van de vele projecten die bijdragen aan het oplossen van  globaliseringvraagstukken. De mens heeft schijn, maar als de nood hoog is ontstaan er ook mooie vormen van samenwerking en solidariteit en blijkt de mens bijzonder creatief te zijn.

Wij, als bewoners van de rijke landen, zijn de 20% van de wereldbevolking die 80% van de beschikbare grondstoffen gebruiken. We kunnen heel wat onnodige luxe en verspilling reduceren en onze ecologische voetafdruk veel kleiner maken. Dat is primair ónze verantwoordelijkheid. Op mijn persoonlijk weblog heb ik 33 afspraken geformuleerd die wij met elkaar kunnen maken. Het is niet zinvol deze allemaal op te noemen. Ik verwijs u graag naar mijn weblog. Een paar opmerkelijke afspraken wil ik u echter niet onthouden:

1. Mensen investeren in zelfkennis, zelfreflectie en zelfinzicht en in effectief luisteren naar de ander.

2. Er worden multidisciplinaire projecten opgestart ter realisatie van de mensenrechten en de millenniumdoelen. De multidisciplinaire werkconferenties zijn daar een voorbeeld van.

3. Vertrouwensmanagement, gebaseerd op bewustwordingspsychologie en bewustwordingsmanagement, wordt ingezet voor coaching en training van o.a. politici, bestuurders, leiders en docenten

4. Energiewinning en energiebevoorrading is van dusdanig mondiaal belang dat die niet geprivatiseerd dienen te zijn. Geprivatiseerde ondernemingen denken in de eerste plaats en voornamelijk aan hun aandeelhouders. Daardoor betalen consumenten teveel voor energie en is levering van energie niet altijd gegarandeerd. Energieopwekking en energiebevoorrading worden genationaliseerd en liefst zoveel mogelijk geïnternationaliseerd

5. Wereldwijd wordt een forse milieubelasting geheven op vuurwerk en sporten en andere activiteiten die het milieu veel schade toebrengen. Dat geld wordt gebruikt voor energiebesparende projecten

6. Jongeren worden meer bij de besluitvorming en uitvoering van projecten betrokken. Zij zijn immers de klimaatgeneratie die de consequenties van beslissingen die nu worden genomen zullen ervaren

7. De overheid optimaliseert de energiebesparing in alle overheidsgebouwen

8. Door voorlichtingscampagnes worden consumenten bewust gemaakt van hun aandeel in de uitstoot van broeikasgassen. Het eten van minder vlees en minder groenten uit de kas wordt bevorderd, het vliegen wordt ontmoedigd, het kopen van zuiniger auto’s en het isoleren van woningen wordt gestimuleerd. Het verspillen van water wordt tegen gegaan en verminderen van het gebruik van elektriciteit en het toepassen van duurzame energie wordt bevorderd.

Ter afsluiting wil ik het volgende aan u meegeven:

Steeds meer mensen worden sceptisch en beschouwen de kredietcrisis, de vaccinatiehype en al het gedoe rond de opwarming van de aarde als bangmakerij, met als doel de consument geld uit de zak te kloppen. Dit wantrouwen wordt in de hand gewerkt door de graai- en bonuscultuur, het gedrag van bepaalde multinationals en banken, de corruptie, de communicatie rond de WHO en de farmaceutische industrie, het uitblijven van een pandemie en door het gemanipuleer met data door wetenschappers. De discussie wordt door dit alles enorm vertroebeld. Velen zijn teleurgesteld in campagnes en acties waarbij oneigenlijk eigenbelang en andere schijnmotieven een rol spelen, ten koste van de goede zaak. Dat maakt mensen terecht wantrouwig. Er zijn ook steeds meer mensen die beseffen dat we de problematiek niet kunnen “afkopen” en niet uitsluitend kunnen oplossen met geld, regels, procedures en controles. Hoe zinvol die, mits goed ingezet en toegepast, ook kunnen zijn.

Er wordt in de media nog wel eens een negatief en eenzijdig beeld geschetst van jongeren. Ik kan me daar niet in vinden en zeker niet hoe bepaalde gelovigen en bevolkingsgroepen worden gestigmatiseerd. Daarom gebruik ik bewust andere voorbeelden. Want zeker, er zijn criminele, terroristische Christenen, Hollandse hangjongeren, corrupte, onfatsoenlijke en respectloze Nederlanders en andere Westerlingen. Maar ik ken ook fantastische jongeren, vol idealen: idealistische realisten, realistische idealisten, die hun verantwoordelijkheid nemen voor een betere wereld. Bijvoorbeeld die Marokkaanse en Turkse jongeren, moslims en voetbalfans, die er iets moois van willen maken.

Zijn de idealisten in de minderheid? Van mijn part, maar dan is er des te meer reden om daar heel zuinig op te zijn en die te koesteren. Want ze zijn er! Aanpakken dat oneigenlijke gedrag – van wie dan ook – maar koester de lichtbrengers. Praat met elkaar, ook met jongeren en ouderen uit ontwikkelingslanden. Haal die hierheen. Wellicht een idee voor deze scholengemeenschap om dat eens te doen.

Wij mensen hebben bewezen gezamenlijk tot zeer veel in staat te zijn. Wij zijn in staat tot het maken van wereldwonderen, te komen tot wederopbouw en herstel. De globalisering biedt perspectieven. In verbondenheid komen we tot realisatie van doelstellingen, van mensenrechten en millenniumdoelen. Laten we samen onze schouders daaronder zetten, door de dialoog met elkaar aan te gaan. Waarom? Omdat wij geen wereld willen die geregeerd wordt door angst, wantrouwen en liefdeloosheid. Wij willen leven in een wereld waarvan we de schoonheid erkennen en koesteren, waarin we vanuit zuivere motieven de wereldvraagstukken aanpakken, op basis van vertrouwen met elkaar samenleven, respectvol omgaan met ieders eigen cultuur en open staan voor elkaars visie en levensbeschouwing. Een wereld waarin we niet oordelen over elkaar, maar luisteren naar elkaar, naar het wonder in de ander en om ons heen.

Ik gaf deze lezing als titel mee: “Het klimaat, ook onze zaak! Hoe nu verder na de klimaattop in Kopenhagen?” Ik schetste de huidige stand van zaken en de rol van de mens en gaf u mijn visie hoe we tot duurzame oplossing kunnen komen van de klimaatproblematiek. Ik ben ervan overtuigd dat we die alleen duurzaam kunnen oplossen, door de vervuiling van ons individuele en collectieve psychische klimaat op te lossen. Het oplossen daarvan is de absolute voorwaarde om de globaliseringsvraagstukken waarachtig en duurzaam op te lossen. Hoe komen we tot opheffing van ons schijngedrag, tot opheffing van de vervuiling van het psychische klimaat? Door zelfreflectie, zelfinzicht, te luisteren naar je Zelf, naar je diepste zielsverlangens als mens, naar het wonder in jezelf. Om dan vervolgens van daaruit te luisteren naar de ander en open te staan voor het wonder in die ander. Met als resultaat: Een bewustere en daardoor betere en gelukkiger wereld. En een volgende klimaattop met optimale en duurzame resultaten. Dat wens ik ons allen toe. Dank voor uw aandacht.