Op de foto zien jullie onze kleindochter Laura, vier jaar alweer, en haar zusje Anouk, ruim vijf maanden nu. Kun jij je die blijheid nog herinneren? Is die blijheid herkenbaar? Is dit de naïviteit van het nog zo jonge kind? Zien we het als een “Paradise Lost”?  Je zou het bijna gaan geloven als je de kranten leest, naar het Journaal kijkt en ziet wat er via internet allemaal je huiskamer binnenkomt. De wereld is in crisis. Niet alleen financieel, maar ook mentaal. Mensen praten zich niet de somberheid in, ze zijn somber door de realiteit om zich heen. En degenen die hard door de crisis getroffen worden, lijden eronder. Veelal in stilte en met stille (wan)hoop. Al hetgeen op ons afkomt, ook over de wijze waarop mensen elkaar nodeloos doen lijden door oorlogen, misbruik, leugens en bedrog en zinloos geweld, brengen mensen in een emotionele crisis: Wat veraf is komt steeds dichterbij en brengt eigen traumatische ervaringen aan de oppervlakte. Ervoor wegvluchten kan niet meer. En ook sociaal verkeren we in een crisis. Het sociale is in de samenleving en in organisaties soms ver te zoeken. Ieder gaat voor zich. Politici, overheden, ondernemers, managers, medewerkers, enz. Telkens vernemen we weer voorbeelden hoe ze voor zichzelf gaan, ten koste van de ander. En hoe ze het slechte voorbeeld geven als het gaat over waarheid, integriteit, betrouwbaarheid en fatsoen.

Ook spiritueel verkeert de wereld in een crisis. In eigen land zijn velen na de ontzuiling ontheemd en zoekende. Waarden, normen, geboden en verboden zijn niet meer vanzelfsprekend. Dat leidt ook tot veel goeds: Men gaat meer en meer bij zichzelf te rade en heilige huisjes zijn en worden afgebroken. Maar het leidt ook tot onzekerheid, spanningen, verwarring, agressie, vervreemding en eenzaamheid. In leven, wonen en werken. Wereldwijd worden we geconfronteerd met tirannie, indoctrinatie, sektarisme en (geloofs)terrorisme. Ook dat is al zo oud als bijvoorbeeld de Kruistochten, maar het komt nu allemaal onze huiskamer binnen en we merken de gevolgen ervan in ons dagelijkse leven.

En tenslotte is er de relationele crisis. Een op de drie huwelijken komt in het echtscheidingsregister en een op de twee relaties strandt. We merken het op scholen en op het werk. De maatschappij wordt onpersoonlijker en we spreken door de telefoon meer en meer met een computer. Kinderen en ouderen communiceren soms meer via internet dan rechtstreeks met de ander. De geïndividualiseerde samenleving is doorgeslagen. Ieder voor zich en…… Wie is er nog voor ons allen? We weten het veelal niet meer, of klampen ons vast aan twijfelachtige zekerheden, van buitenaf.

Dus die twee lieve en mooie meiden op de foto zijn van een andere planeet?

In de afgelopen weken had ik gesprekken met drie directeuren, werkzaam bij grote (internationale) ondernemingen. Een uit de financiële sector, een werkzaam in de industrie en de derde in de communicatieve dienstverlening. En alle drie gaven ze onafhankelijk van elkaar  hetzelfde aan: De focus ligt op de winst-, omzet- en kostencijfers per maand. Het ziekteverzuim daalt, maar schijn bedriegt, want men durft zich niet meer ziek te melden uit angst voor functie- of baanverlies. Men levert soms zelfs vakantie in, uit angst om werkloos te worden. En “men wil geen verbinding meer”. Er heerst een afrekencultuur: Bij ziekte of teveel overlast door wantrouwen geeft men de betrokkene een paar duizend euro mee en/of schoppen ze hem / haar uit de organisatie of het team. We lossen problemen niet meer op, we kopen ze af. Natuurlijk houdt men soms wellicht de lange termijn wel in de gaten, maar de focus ligt met name op de (ultra)korte termijn. We spalken het been, maar de breuk wordt niet verholpen. We stelpen het bloed, maar de kogels worden er niet uitgehaald. We vreten de buik vol, maar de echte honger wordt niet gestild. We geven de kinderen hun zin, maar liefde en waarden worden niet gegeven. We pakken wat we pakken kunnen, maar naar de gevolgen op de lange termijn en naar het geheel wordt niet gekeken. En zo kunnen we een tijdje doorgaan met voorbeelden van kortzichtig handelen, egocentrisch en egoïstisch gedrag in organisaties en in ons privé-leven.

Zijn die twee lieve en mooie meiden dan echt van een andere planeet?

Nee mensen, die twee jonge kinderen zijn als jij en ik. Wij zijn volwassene en kind tegelijk. In ieder van ons is dit kind nog aanwezig. In wezen nooit niet! Je kunt het verdrongen hebben, diep weggestopt door teveel frustraties en boosheid, maar jij bent dat kind vol Vreugde en Verbondenheid met de ander. Je naaste, zoals we dat in de christelijke cultuur kennen. We leven naast elkaar en met elkaar. We leven door elkaar, in de zin van: doordat de ander er is. En we leven daardoor voor elkaar! Dat we niet meer willen verbinden en niet willen samenwerken is dus slechts ogenschijnlijk zo. Ieder mens wil verbonden zijn en met de ander iets goeds tot stand brengen. Kijk de ander maar eens in de ogen. Ga eens na waardoor iemand en waardoor jijzelf glimlacht. Vanwaar dat ene gebaar, die ene hand? Waarom helpt die jongere die oudere en andersom? Waarom blijft dat jonge ding je maar nazwaaien? Waarom deed die onbekende man dat op de kade, toen wij wegvoeren met de boot? Enz. enz. In je directe omgeving, in je eigen gezin, in je eigen buurt en organisatie is er een groot verlangen en de wil tot verbinding en samen doen!

En mis je het? Neem je dan slechts een ding voor: “Ik Verbind”. Begin ermee, in je directe omgeving, in de buurt waar je woont, in de winkelstraat, op je werk, enz.  en je zult merken dat vele druppels een glas vol maken en we elkaars dorst lessen. “Ja maar Bert-Jan, dat gaat eventjes goed. Als ik eerlijk ben dan verzand ik zelf weer in mijn oude gewoonten en patronen”. Dan geef ik je hierbij een “ezelsbruggetje”. Zet het in je agenda, op je prikbord, stop het bij je papieren:

Ik Verbind, Open, Luister, Geef me Zelf. Volg alleen je Zelf. Jij bent je eigen persoonlijke leider. Dan zullen anderen vanuit hun Zelf jouw voorbeeld volgen.

Laten we er samen, telkens opnieuw, een mooi NU van maken. Dan komen we tot een humane samenleving, steviger en duurzame relaties en optimaal functionerende organisaties.

Bert-Jan van der Mieden.